Blog

Rak z nabłonka przejściowego jest najczęstszym nowotworem dróg moczowych u psów i stanowi 2% wszystkich nowotworów u tego gatunku zwierząt. Wśród przyczyn powstawania wymienia się ekspozycję na herbicydy i insektycydy, predyspozycję rasową u terierów szkockich oraz płciową – u samic, szczególnie otyłych.

Najczęściej zgłaszane przez właścicieli dolegliwości dotyczą oddawania moczu – popuszczanie, krwiomocz, częstomocz. Objawy te są stałe bądź okresowe – ustępują spontanicznie lub po podaniu leków i antybiotyków, aby po pewnym czasie nawrócić. Może dochodzić do całkowitej lub częściowej niedrożności dróg moczowych. Rzadziej – bo już w zaawansowanych stadiach choroby – obserwujemy objawy związane z przerzutami – kłopoty z oddawaniem kału, kulawizny, kaszel, i inne zależne od lokalizacji choroby przerzutowej.

W diagnostyce opieramy się na całokształcie obrazu klinicznego choroby i korespondującymi z nią wynikami badań. Diagnostyka laboratoryjna napotyka pewne trudności. Badanie cytologiczne osadu moczu jest obciążone ryzykiem błędu, bowiem reaktywne komórki nabłonka mogą być nie do odróżnienia od komórek zmienionych nowotworowo. W diagnostyce różnicowej należy więc brać pod uwagę też inne nowotwory i zmiany natury nienowotworowej. Diagnostykę można uzupełnić badaniem obecności mutacji genu BRAF w komórkach nabłonkonowych w osadzie moczu, która występuje w około 70% przypadków tego nowotworu. Można spróbować pozyskać próbki tkanki przez aspirację cewnikiem urologicznym czy w czasie cystoskopii. Biopsja cienkoigłowa przez powłoki brzuszne w tym przypadku jest przeciwwskazana, gdyż często skutkuje rozsianiem guza w kanale biopsyjnym. W badaniu USG zwykle możemy zmianę rozrostową dokładnie obejrzeć oraz zlokalizować względem ujść moczowodów i cewki moczowej. Niestety guz najczęściej obiera lokalizację w trójkącie pomiędzy tymi strukturami, czyniąc leczenie operacyjne niemożliwym – w takich przypadkach z pomocą przychodzi chemioterapia onkologiczna.

Leki z grupy niesterydowych przeciw zapalnych mogą być stosowany samodzielnie jako leczenie paliatywne lub w połączeniu z innymi chemioterapeutykami. Najkorzystniejszym schematem – uwzględniając toksyczność i efekty – jest połączenie tych leków z mitoxantronem lub winblastyną. Szansa na uzyskanie remisji wynosi ok. 35%, a średni czas przeżycia leczonych psów 9-10 miesięcy. Toksyczność chemioterapii jest stosunkowo niska – obejmuje zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (przemijające biegunki, wymioty, spadek/utrata apetytu), lekkie zahamowanie czynności szpiku (zaleca się kontrolować regularnie morfologie krwi), a leczenie rozpocząć od niższej dawki. Lek niesterydowy przeciw zapalny może być podawany stale, o ile nie powoduje działań ubocznych.

W leczeniu raka z nabłonka przejściowego zastosowanie znajduje chemioterapia metronomiczna. W tym leczeniu poza lekiem niesterydowym przeciwzapalnym podawany jest lek cytostatyczny w bardzo małej, ale częstej dawce. Dzięki temu na ogół leczenie jest dobrze tolerowane, a skuteczność jest porównywalna z leczeniem konwencjonalnym. To leczenie może być też skojarzone z radioterapią paliatywną pęcherza moczowego, która jest kolejną instancją leczenia tego uporczywie nawracającego nowotworu.