Blog

  • Naczyniakomięsak śledziony

    Naczyniakomięsak – Hemagiosarcoma (HSA) jest najczęstszym nowotworem śledziony, atakującym przede wszystkim psy w średnim i starszym wieku. Szczególnie narażone na zachorowanie są owczarki niemieckie oraz labradory i golden retrivery. Aktualnie, za przyczynę nowotworu uznaje się zaburzenia w autokrynnej stymulacji receptorów biorących udział w procesach regulacyjnych angiogenezy – szczególnie VEGF. Najczęściej pierwotnym miejscem rozwoju nowotworu jest śledziona – rzadziej wątroba, przedsionki serca, skóra, inne narządy trzewne oraz kości.

    Naczyniakomięsak jest nowotworem niezwykle złośliwym, dającym prawie w każdym przypadku przerzuty drogą naczyń krwionośnych. Pęknięcie guza jest czynnikiem sprzyjającym rozsiewowi choroby przez implantację komórek do narządów jamy brzusznej. Najczęstszymi miejscami pojawiania się przerzutów są wątroba, płuca, nerki, mięśnie, skóra, prawy przedsionek serca (około 25% przypadków !) i mózg (12%).

    Objawy kliniczne zwykle są niespecyficzne i zależą od lokalizacji guza. Zwykle letarg i osłabienie są mylnie wiązane z wiekiem zwierzęcia. Tymczasem wynikają z dyskomfortu w jamie brzusznej, anemii, zaburzeń czynności narządów (wątroby, nerek). Typowym zdarzeniem jest sytuacja, gdy chore zwierzę trafia do lecznicy z powodu nagłego pogorszenia stanu zdrowia związanego z pęknięciem guza, ostrym krwotokiem, anemią lub objawami bólu brzucha (uciskiem guza na inne organy). Często krwotokom mogą sprzyjać zaburzenia krzepnięcia występujące aż u około 25% przypadków.
    W diagnostyce różnicowej musimy uwzględnić inne nowotworowe i nienowotworowe zmiany występujące w śledzionie – m.in. krwiaki, naczyniaki, guza z komórek plazmatycznych, chłoniaka czy mięsaka histiocytarnego. Niezbędne do tego jest pełne badanie pacjenta uwzględniające badania obrazowe (USG brzucha i RTG klatki piersiowej), ogólne badanie krwi oraz ocenę hematologiczną. W niektórych sytuacjach badania te są uzupełnione o biopsję śledziony.

    Makroskopowa obecność przerzutów jest krytycznym czynnikiem decydującym o rokowaniu – jest ono złe, gdy takie przerzuty są obecne, warto podjąć jednak próbę leczenia paliatywnego spodziewając się, że czas przeżycia będzie tak dobry, jak w przypadkach bez obecności przerzutów.
    Jako leczenie uzupełniające stosuje się protokoły leczenia oparte na Doxorubicynie i cyklofosfamidzie.

    Leczenie prowadzi się przez od 4 do 6 cykli po 21 dni. Aby zakwalifikować pacjenta do leczenia, należy wykonać echo serca celem oceny jego wydolności i obecności ewentualnych przerzutów (Doxorubicyna wykazuje toksyczność w odniesieniu do tego narządu). Lek nowszej generacji – Epirubicyna – stosowany jest u zwierząt ze stabilną chorobą serca, bądź predysponowanych do kardiomiopatii. Toksyczność na szpik kostny ma szczyt w 10 dniu po podaniu – tego dnia wskazana jest kontrolna morfologia krwi.
    Cyklofosfamid podajemy rano wraz z Furosemidem, aby skrócić maksymalnie czas oddziaływania metabolitów tego leku na śluzówkę pęcherza moczowego. Lek jest silnie toksyczny dla szpiku – w 3 i 6 dniu od rozpoczęcia podawania wykonuje się kontrolną morfologię – interweniujemy, gdy liczna neutrofili spada poniżej krytycznego poziomu. Z uwagi na silny efekt pierwszego przejścia przez wątrobę, narząd ten należy okresowo kontrolować.

    Są przypuszczenia, że chemioterapia metronomiczna może mieć szczególne znaczenie w leczeniu HSA, ze względu na to, że punktem jej uchwytu są procesy angiogenezy. Niektórzy badacze uzyskiwali podobne rezultaty czasu przeżycia zwierząt, jak przy tradycyjnej chemioterapii. W leczeniu tym, stosuje się doustnie niskie, ale częste dawki leku przeciwnowotworowego oraz przeciwzapalnego. Są to Cyklofosfamid lub Chlorambucil oraz Piroxicam (lub inny lek przeciwzapalny). Niskie dawki leków minimalizują ryzyko działań ubocznych. Ta terapia może być przedłużeniem tradycyjnej, opisanej wyżej chemioterapii, bądź być postępowaniem paliatywnym.