Blog

Kostniakomięsak (osteosarcoma – OSA) jest jednym z najczęstszych i najbardziej złośliwych nowotworów kości u psów. Stanowi 5-6% wszystkich nowotworów u psów i 85-90% wszystkich pierwotnych nowotworów kości u tego gatunku. Dotyka głównie dorosłe psy ras dużych i olbrzymich, ale także może występować u psów mniejszych ras, choć rzadziej. Ze względu na swoje agresywne zachowanie i wysoką skłonność do przerzutów, wczesne rozpoznanie i leczenie kostniakomięsaka są kluczowe dla poprawy rokowań pacjentów.

Czynniki ryzyka i predyspozycje

Kostniakomięsak występuje głównie u psów dużych i olbrzymich ras. Predyspozycje do rozwoju tego nowotworu mogą wynikać z czynników mechanicznych działających na kości, szczególnie w okresie wzrostu, a niekoniecznie z predylekcji genetycznych. Dodatkowym czynnikiem ryzyka są zabiegi ortopedyczne z pozostawieniem metalowych implantów. U psów ważących mniej niż 15 kilogramów kostniakomięsak występuje rzadziej, a czas przeżycia tych pacjentów jest zazwyczaj dłuższy niż u psów dużych ras.

Lokalizacja nowotworu

W ponad 75% przypadków kostniakomięsak występuje w szkielecie obwodowym. Najczęstsze lokalizacje to:
• Przednia kończyna: dystalna część kości promieniowej, proksymalna część kości ramiennej.
• Tylna kończyna: dystalna część kości piszczelowej, bliższa część kości udowej.
Rzadziej nowotwór lokalizuje się w szkielecie osiowym, jak żuchwa, szczęka, żebra, kręgosłup, czy gruczoł mlekowy. Może również pojawiać się poza układem kostnym.

Objawy kliniczne

Początkowe objawy kostniakomięsaka mogą obejmować:
• Okresową bolesność kości dotkniętej nowotworem
• Obrzęk w okolicy dotkniętej chorobą Te objawy często są bagatelizowane, co prowadzi do późnego rozpoznania, kiedy nowotwór jest już w zaawansowanym stadium. U psów często dochodzi wtedy do patologicznych złamań kości. Przerzuty, szczególnie do płuc, są zazwyczaj obecne już w momencie diagnozy, a czasem mogą się pojawić w nietypowych lokalizacjach, takich jak inne kości czy jama ustna.

Chirurgia i chemioterapia

Najlepsze wyniki leczenia kostniakomięsaka u psów uzyskuje się poprzez amputację kończyny lub zabieg oszczędzający kończynę w połączeniu z chemioterapią. Ulga w bólu po operacji jest znacząca, a powrót do sprawności następuje szybko, ponieważ przed operacją zwierzęta używają kończyny w ograniczonym zakresie. Istnieje wiele protokołów chemioterapeutycznych, opartych głównie na stosowaniu doksorubicyny lub karboplatyny, stosowanych samodzielnie lub w połączeniu z innymi lekami. Mimo intensywnych prób, czas przeżycia pacjentów nie przekracza zwykle 413 dni.

Radioterapia

Radioterapia uznawana jest za metodę leczenia paliatywnego. Jej główne korzyści to ulga w bólu oraz poprawa komfortu życia psa. W połączeniu z chemioterapią może dawać podobne rezultaty jak leczenie chirurgiczne z adjuwantową chemioterapią.

Leczenie bólu

Ważnym elementem terapii jest leczenie bólu. Zastosowanie przeciwciał monoklonalnych, leków z grupy bisfosfonianów, niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz leków hamujących ból neuropatyczny ma istotne znaczenie dla poprawy komfortu życia pacjenta. Poprawa jakości życia może także wydłużyć czas przeżycia psa.

Rokowania

Średni czas przeżycia psów poddanych tylko leczeniu chirurgicznemu lub radioterapii paliatywnej wynosi około 5 miesięcy. Leczenie z wykorzystaniem chemioterapii może przedłużyć życie do około 321 dni, przy czym 35,4% pacjentów żyje ponad rok.

Podsumowanie

Kostniakomięsak jest agresywnym nowotworem kości, który najczęściej dotyka psy dużych ras. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie, w tym zabiegi chirurgiczne oraz chemioterapia, mogą znacząco wpłynąć na komfort i długość życia chorego zwierzęcia. Właściciele psów powinni być świadomi objawów tego nowotworu i konsultować się z weterynarzem przy pierwszych oznakach bólu lub obrzęku kończyn, aby zapewnić swojemu pupilowi jak najlepszą opiekę.